เรื่องเล่าจากชาวครัวตอนที่ 16 : เครื่องแนม แซมเคียงข้าง

เครื่องแนมปรากฏในประวัติศาสตร์อาหารไทยมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่สมัยอยุธยาที่มีการบันทึกในกฎมณเฑียรบาลถึงการจัดสำรับเครื่องเสวยที่ต้องมีเครื่องแนมประกอบเสมอ ความพิถีพิถันในการเลือกเครื่องแนมนี้ได้รับการสืบทอดและพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง จนกลายเป็นศาสตร์และศิลป์อันประณีตในการจัดสำรับอาหารไทย

เครื่องแนมในอาหารไทยไม่ใช่เพียงของกินเล่นๆ หากแต่เป็นส่วนประกอบสำคัญที่ช่วยยกระดับรสชาติของอาหารมื้อนั้นให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น เปรียบเสมือนตัวเชื่อมที่ช่วยประสานรสชาติของอาหารแต่ละจานเข้าด้วยกัน สร้างความกลมกล่อมและความสมดุลให้กับสำรับอาหาร

สำหรับน้ำพริกกะปิซึ่งเป็นเมนูยอดนิยม เรามักจะพบปลาทูทอด ชะอมชุบไข่ทอด มะเขือทอด ผักสดและผักต้มชนิดต่างๆ วางเคียงข้าง แต่ถ้าจะให้หรูหรา บางครั้งก็อาจจะพบผักต้มกะทิ หมูหวาน และหมูโคได้ในบางที่

อาหารประเภทแกงแต่ละชนิดก็มีการเลือกเครื่องแนมที่แตกต่างกัน แกงเผ็ดมักมาคู่กับของเค็มจำพวกปลาแห้งหรือเนื้อเค็ม บางครั้งก็แซมด้วยผลไม้รสหวานอย่างแตงโมเพื่อเพิ่มความสดชื่น แกงส้มชอบคู่กับไข่เจียวกรอบๆ หรือหมูแดดเดียว ส่วนแกงคั่วนั้นลงตัวกับเครื่องแนมรสจัดอย่างปลาเค็มหรือผักกาดดอง

แกงมัสมั่นที่มีรสชาติเข้มข้นและมันเยิ้ม มักจะพบอาจาดหรือผักดองรสเปรี้ยวอมหวานวางเคียง พร้อมถั่วทอดกรุบกรอบคลุกเกลือเล็กน้อย เพื่อช่วยตัดความมันและเพิ่มรสชาติให้น่าสนใจยิ่งขึ้น

หลนแต่ละชนิดมักมาพร้อมผักสด ส่วนน้ำพริกลงเรือนั้นจะครบเครื่องต้องมีทั้งหมูหวาน ไข่เค็ม และปลาย่าง เรียกได้ว่าเป็นการรวมเครื่องแนมชั้นเลิศมาไว้ในสำรับเดียว

ศิลปะการจัดวางเครื่องแนมนี้แสดงให้เห็นถึงภูมิปัญญาของคนไทยในการสร้างความสมดุลของรสชาติ ผสานกับความงามในการจัดวาง สะท้อนวัฒนธรรมการกินที่ประณีตและพิถีพิถัน

สำหรับผู้ที่หลงใหลในรสชาติอาหารไทยแท้ ขอเชิญมาลิ้มลองเครื่องแนมที่คัดสรรและจัดวางอย่างพิถีพิถันที่ร้าน ณ บวร ร้านอาหารที่ปรุงตามแบบฉบับของต้นตำรับ ปราณีตตามแบบอาหารทำถวายพระ ที่นี่พร้อมเสิร์ฟสำรับอาหารไทยพร้อมเครื่องแนมที่เข้ากันอย่างลงตัว